Partnerstwo Wschodnie a białoruskie społeczeństwo obywatelskie

Alaksandr Łahviniec

Bliżej Europy – pozory czy realny plan?

W ciągu minionego półtora roku miały miejsce pewne zmiany w oficjalnym dyskursie – słowa takie jak liberalizacja, prawa człowieka i rozwój demokracji były powszechnie stosowane przez białoruskie władze. Podkreślały one także konieczność pragmatycznej redefinicji stosunków z UE. Na przykład w czerwcu 2009 r. tematem comiesięcznego “Powszechnego dnia informacji” – jednego z głównych zadań realizowanych odgórnie przez departament ds. propagandy w odniesieniu do ośrodków władzy, instytucji państwowych i przedsiębiorstw – został zatytułowany “Sprawy bieżące w dialogu białorusko-europejskim”. Główne przesłanie może zostac wyrażone w postaci cytatu: “UE posiada najbardziej zaawansowane technologie, poważne możliwości inwestycyjne i ogromny potencjał intelektualny. Dokładnie to jest potrzebne dla ekonomicznej modernizacji Białorusi”. Władze białoruskie pokazały więc UE swoją chęć do rozpoczęcia wewnętrznego dialogu. Starania te obejmowały zwołanie kilku ciał doradczych oraz zaproszenie przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego do udziału w nich.
To ponowne podjęcie kwestii dotyczących integracji europejskiej na Białorusi doprowadziło do pewnych zmian w nastrojach społecznych. Choć Białoruś nadal jest krajem głęboko podzielonym, ostatnie badania opinii publicznej pokazują jednak wzrost osób opowiadających się za integracją europejską. Po raz pierwszy w ciągu minionych kilku lat liczba tych, którzy preferują opcję europejską w nieznacznym stopniu przewyższyła liczbę tych, którzy chcieliby, aby Białoruś stanowiła część bliskiej unii z Rosją. Analitycy przewidują dalsze umacnianie się tej tendencji, po części dzięki zmianom w oficjalnej retoryce. Ponadto, większość obrońców praw człowieka mówi o spadku prześladowań ze strony władz w porównaniu z latami 2006-2008.

Pełen tekst analizy w formacie pdf w języku polskim, białoruskim i rosyjskim.

Alaksandr Łahviniec jest magistrem stosunków międzynarodowych na Białoruskim  Uniwersytecie Państwowym, studia podyplomowe ukończył we Francji. Niejednokrotnie startował  w wyborach do parlamentu oraz w wyborach samorządowych, obecnie jest doradcą Alaksandra Milinkiewicza, przewodniczącego białoruskiego ruchu „Za Wolność”. Autor licznych publikacji dotyczących problematyki integracji europejskiej.