Razem dla wolności artystycznej. Warsztaty prawnicze dla osób działających na rzecz kultury

Warsztaty o wolności artystycznej
Teaser Image Caption
Warsztaty o wolności artystycznej

W dniach 25 i 27 listopada, Dominika Bychawska-Siniarska oraz Dorota Głowacka, prawniczki „Obserwatorium wolności mediów w Polsce” przy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka (HFPC) poprowadziły w Lublinie i Poznaniu warsztaty dla artystów i pracowników kultury. Spotkania w Lublinie odbyły się dzięki współpracy z Galerią Labirynt, a w Poznaniu - z Teatrem Ósmego Dnia.

Na warsztatach pojawiły się osoby zatrudnione w instytucjach kulturalnych, bibliotekach oraz urzędach, jak również artyści i artystki. Warsztaty służyły edukacji i udzieleniu wsparcia prawnego osobom związanym z kulturą. Uczestniczący mogli zapoznać się m.in. ze standardami wolności twórczej wypracowanymi w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, sposobem obrony w razie postępowania o znieważenie uczuć religijnych, postępowania o zniesławienia oraz prawnymi aspektami organizowania happeningów i publicznych zgromadzeń (Usunięto obraz.prezentacja o wolności artystycznej do pobrania). Celem szkoleń było wskazanie granic prawnych ekspresji artystycznej, która nie może prowadzić do znieważania lub motywowania do nienawiści względem jakichkolwiek grup mniejszościowych.

Przy tym projekcie Fundacja im. Heinricha Bölla zawarła współpracę z HFPC ze względu na zaniepokojenie wzrastającą w ostatnim czasie liczbą incydentów, które stanowią ograniczenie dla ekspresji artystycznej. Szczególnie niepokojąca jest sytuacja artystów i artystek oraz instytucji kultury na poziomie lokalnym, gdzie, jak wydaje się, podział środków publicznych na działania artystyczne dokonywany jest często w sposób nietransparentny i upolityczniony, a nie w oparciu o kryteria merytoryczne. Obowiązujące obecnie mechanizmy finansowania kultury często wpływają negatywnie na wolność artystyczną, co przejawia się między innymi tym, że beneficjentami środków na kulturę są wyłącznie podmioty reprezentujące poglądy bliskie aktualnej władzy.

Jednocześnie szkolenia odegrały ważną rolę w procesie przygotowywania broszury informacyjnej z omówieniem najważniejszych zagrożeń dla wolności artystycznej w Polsce oraz przedstawienie różnych możliwości prawnych pozwalających przeciwdziałać tym zagrożeniom. Podczas szkoleń i rozmów z uczestni(cz)kami prawniczki zidentyfikowały rzeczywiste potrzeby i problemy środowisk twórczych w odniesieniu do omawianej problematyki. Zgłoszona została już dalsza potrzeba szkoleń z strony urzędników administracji wojewódzkiej oraz nauczycieli_lek szkół artystycznych. Wnioski z warsztatów posłużą stworzeniu broszury o wolności artystycznej.