Feministyczna polityka sieciowa. Perspektywy i pola działalności

Technologie cyfrowe oraz Internet w coraz większej mierze przenikają naszą rzeczywistość. Ze względu na ich rosnące znaczenie w życiu codziennym, w świecie pracy i w gospodarce, a także w procesach politycznych oraz twórczości kulturalnej i naukowej powstają nowe praktyki społecznościowe, dyskursy i struktury. Ogrom zmian społecznych, inicjowanych przez media cyfrowe, znajduje swoje odzwierciedlenie w obserwowanych obecnie sprzecznościach.

W Internecie powstają nowe, cyfrowe społeczności (Münker 2009), dzięki którym ludzie łączą się i upolityczniają. Zachodnie media oraz politycy i polityczki często podkreślają rolę, którą sieci społecznościowe odegrały podczas arabskiej wiosny. Równocześnie na całym świecie wprowadza się cyfrowe technologie pozwalające inwigilować i kontrolować ludzi. Unia Europejska chce przeforsować prewencyjne gromadzenie danych i finansuje takie projekty jak INDECT. Bezpieczeństwo zapewnia się obecnie na zasadzie „ochrony podstawowych praw obywatelskich”, tzn. akceptując ich ograniczenie.

Otwarte standardy i zasadniczo zdecentralizowana struktura Internetu powodują, że komputery na całym świecie mogą się łączyć, a przepływ informacji jest swobodny. Jednocześnie rośnie władza wielkich koncernów, które w epoce globalnego kapitalizmu muszą w oczywisty sposób szukać dróg umożliwiających im dalszy wzrost zysków. „Swobodny” przepływ informacji oraz dane użytkowników i użytkowniczek stają się zasobami, na których można zarobić.

Znajdujemy się w punkcie, który prawdopodobnie wyznacza przejście do kultury cyfrowej. Na tle naszkicowanych tu sprzeczności wybuchają liczne konflikty na wszystkich płaszczyznach politycznych. Polityka sieciowa staje się znaczącym i spornym polem działań politycznych. Przytoczone wyżej przykłady świadczą o tym, że owe walki polityczne w sieci nie są oderwane od stosunków społecznych. Również założenie, że „wirtualny świat” Internetu jest wolny od wpływów realnego układu sił, szybko okazało się błędne. Ludzie tworzący i wykorzystujący technologie cyfrowe wywodzą się ze świata, który wzdłuż różnych osi jest naznaczony nierównością. W efekcie rozmaite rodzaje dyskryminacji, hierarchii, wykluczeń, ucisku i przemocy są bardzo skuteczne również w cyfrowym wycinku rzeczywistości.

Opracowanie, którego najistotniejsze aspekty tutaj publikujemy, powstało na zlecenie Instytutu Gundy Werner, badającego kwestie feminizmu i demokracji płci. Szkicuje ono założenia queerowo-feministycznej polityki sieciowej, prezentuje podejścia z punktu widzenia polityki płci i opisuje jej obszary z perspektywy feministycznej. 

Oto główne kwestie badawcze:

Jakie punkty zaczepienia istnieją w obszarze polityki sieciowej z perspektywy równości płci i praw osób LGBTQ+? Jakie kręgi tematyczne (np. neutralność sieci, ochrona danych) są szczególnie przydatne w celu zintensyfikowania politycznych działań? Jakie zagadnienia nadają się do (intersekcjonalnych) interwencji?