Kwestia płci w nowych podstawach programowych i wybranych podręcznikach szkolnych
Programy i podręczniki szkolne stanowią podstawę szkolnej edukacji, ale oprócz przekazywania wiedzy służą prezentowaniu pewnej wizji świata, relacji międzyludzkich i obrazu kraju, w którym żyją uczennice i uczniowie. Od dawna na świecie są prowadzone analizy jawnego i ukrytego programu szkół, aby pokazać jak różne elementy szkolnej organizacji: statuty, plan zajęć, programy i podręczniki nauczania kształtują postawy i poglądy uczennic i uczniów. Autorki niniejszego raportu skupiają się na wybranych kwestiach dotyczących ukrytego programu szkolnego, ograniczając swoje zainteresowania do problematyki dotyczącej płci biologicznej i społeczno-kulturowej. Analiza wiąże się bezpośrednio z wprowadzoną od nowego roku szkolnego 2017/2018 reformą edukacji i ogranicza do podstaw programowych dla przedmiotów: wychowanie do życia w rodzinie, wiedza o społeczeństwie, etyka, edukacja wczesnoszkolna. Dodatkowo uwzględnione zostały losowo wybrane podręczniki do edukacji wczesnoszkolnej dla klasy pierwszej i podręczniki do języka polskiego dla klasy czwartej. Podstawy programowe do wymienionych przedmiotów i podręczniki szkolne zostały poddane krytycznej analizie treści z perspektywy feministycznej, akcentującej znaczenie płci w życiu społecznym.
Analiza koncentruje się na odpowiedzi na pytania:
- Czy i jak w analizowanych materiałach została uwzględniona problematyka dotycząca płci, równości płci, relacji między kobietami i mężczyznami, dyskryminacji związanej z płcią?
- Czy na podstawie analizowanych programów i podręczników szkolnych można dostrzec wrażliwość na kwestie związane z płcią?
- Czy i jak w analizowanych materiałach pojawia się problem różnorodności związanej z niepełnosprawnością, kolorem skóry czy narodowością?