Raport. 20 lat 20 zmian.
W raporcie skupiłyśmy się przede wszystkim na zagadnieniach, które naszym zdaniem stanowią kamienie milowe, jeśli chodzi o 20 lat transformacji ustrojowej w Polsce z perspektywy kobiet. Wpłynęły na język debaty, na sytuację kobiet, na postrzeganie ich praw i ich miejsca w życiu społecznym, politycznym, gospodarczym i prywatnym. Dlatego właśnie aborcja, udział kobiet w polityce, przemoc wobec kobiet, feminizacja biedy to obszary, które stały się przedmiotem naszej analizy
Z okazji 20. rocznicy Okrągłego Stołu i przemian ustrojowych w Polsce powstało wiele publikacji próbujących dokonać bilansu i podsumowania 20 lat transformacji. Najważniejszy, z naszej perspektywy, jest raport przygotowany na Kongres Kobiet: „Kobiety
dla Polski. Polska dla Kobiet. 20 lat transformacji 1989-2009”3) składający się z tekstów i analiz ekspertek z poszczególnych
obszarów problemowych: ekonomii, rynków kapitałowych, kultury i sztuki, przemocy, polityki, mediów, zdrowia, organizacji
pozarządowych. Wszystko z perspektywy kobiet. Po takim raporcie trudno zaproponować coś nowego. Podjęłyśmy jednak to wyzwanie.
W większości wypadków teksty do raportu „20 lat – 20 zmian” przygotowało nowe pokolenie działaczek feministycznych (w tym jeden autor i działacz), które bazowały głównie na istniejących już publikacjach i badaniach, rzadziej na własnych doświadczeniach. Dlatego między innymi artykuły zostały uzupełnione o wywiady i komentarze na temat ostatnich 20 lat. O najważniejsze zmiany minionych dwóch dekad pytamy działaczki organizacji kobiecych: autorki przemian, pierwszych kampanii dotyczących przemocy domowej, handlu ludźmi, nieodpłatnej pracy kobiet, kampanii dotyczących zdrowia kobiet, praw pracowniczych, polityczki. Nie sposób bowiem mówić o sytuacji kobiet w Polsce bez przedstawienia rozwoju ruchu kobiecego formującego się po 1989 roku. To organizacje kobiece,
feministyczne akademiczki, pisarki, artystki i polityczki wytyczyły mapę problemów kobiet w Polsce, to one pierwsze poruszyły wszystkie, w wielu wypadkach nadal nierozwiązane kwestie. Dały nam pojęcia, nazwy, ustawodawstwo, dobre praktyki, stworzyły pole działania.
Product details
Spis treści
1. Wstęp 5
2. Zdrowie reprodukcyjne
Krótka historia aborcji Agata Chełstowska 11
Ruch feministyczny powinien walczyć o światopoglądową neutralność państwa Wywiad z prof. Barbarą Stanosz 31
Oddzielić zdrowie od ideologii Wywiad z Wandą Nowicką 33
Poród po ludzku. Co się zmieniło od 1989 roku w opiece okołoporodowej w P olsce? Wywiad z Anną Otffinowską 36
3. Ekonomia
Praca, płaca i uprzedzenia, czyli rynek pracy z perspektywy genderowej Bartłomiej Kozek 39
Kobiety wykorzystały wiele szans transformacyjnych Wywiad z prof. Ireną Wóycicką 50
Nieopłacana praca kobiet to przyczyna nierespektowania naszych praw Wywiad z Anną Mieszczanek 58
W supermarkecie błyskawicznie zauważam, jakie są trendy na rynku pracy Wywiad z Kingą Lohmann 63
Walczą pielęgniarki, korzystają lekarze Wywiad z Dorotą Gardias 71
4. Przemoc
Przemoc wobec kobiet po 1989 roku. Alina Synakiewicz 74
Przemoc jest rodzaju żeńskiego Wywiad z Izabelą Jarugą -Nowacką 91
Co się zmieniło w obszarze przeciwdziałania przemocy wobec kobiet przez ostatnie 20 lat? Komentują: Renata Durda,
Anita Kucharska-Dziedzic, Ewa Majewska, Halina Sobańska, Sylwia Spurek, Joanna Szurlej, Beata Zadumińska 94
„Co” legalizować w prostytucji? O fundacji La Strada i różnym rozumieniu prostytucji Wywiad z Teresą Oleszczuk 105
Prawne uregulowanie prostytucji nie rozwiąże problemu handlu ludźmi Wywiad ze Staną Buchowską 112
5. Polityka
Barierą jest płeć. 20 lat kobiet w polityce Magdalena Kicińska 116
Kobiet w polityce dekady dwie Mirella Panek 142
Idźmy do przodu i wyprzedzajmy świadomość Wywiad z Olgą Krzyżanowską 150
Parytet – bohater 20-lecia Joanna Piotrowska 153
6. LGBTQ
Dwie dekady zmian: sytuacja lesbijek, biseksualistek, osób trans-, interseksualnych i queer w polskim społeczeństwie w latach 1989-2009 Agnieszka Weseli 163
Co się zmieniło w zakresie praw LGBTQ przez ostatnie 20 lat?
Komentują: Robert Biedroń, Marzena Chińcz, Yga Kostrzewa,
Anna Laszuk, Krzysztof Tomasik 172
7. Zakończenie
Posłowie Kazimiera Szczuka 180
Zamiast rekomendacji - Manifesta 186
Autorki i autorzy 188