„Europa ma potencjał, by stać się pionierem zielonej rewolucji przemysłowej. Na tym właśnie polu rozstrzygnie się zarówno dobrobyt przyszłych pokoleń, jak i rola Europy w świecie” – oto myśl przewodnia seminarium poświęconego nowatorskim koncepcjom zrównoważonego rozwoju i tworzenia zielonych alternatyw ekonomicznych, społecznych i przemysłowych.
Lidia Dąbrowska
W dyskusji naukowej współorganizowanej przez Fundację im. Heinricha Bölla, Instytut Zarządzania Wartością Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz „Le Monde diplomatique – edycja polska” udział wzięli:
- Prof. Maciej Nowicki, b. Minister Środowiska
- Prof. Roman Sobiecki, dziekan Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie w SGH
- Prof. Józef Zegar, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
- Dr Andrzej Kassenberg, Instytut na rzecz Ekorozwoju
- Ralf Fücks, prezes Fundacji im. Heinricha Bölla
Prowadzenie: prof. Andrzej Herman, dyrektor Instytutu Zarządzania Wartością Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie SGH
Spotkanie służyło otwartej wymianie refleksji panelistów i publiczności na temat procesów transformacji nowoczesnych społeczeństw oraz szans na wprowadzenie w skali globalnej systemów gospodarczych opartych na zasadach zrównoważonego rozwoju.
Impulsem i inspiracją do podjęcia dyskusji stała się premiera polskiego wydania książki Ralfa Fücksa „Zielona rewolucja”, która ukazała się właśnie w serii Biblioteki Alternatyw Ekonomicznych „Le Monde diplomatique – edycja polska” (fragment online). Autor podejmuje próbę znalezienia współczesnego modelu rozwoju, który odpowiadałby wyzwaniom nowego tysiąclecia. Jak podkreśla: „Obecny kryzys nie jest bynajmniej apokalipsą cywilizacji naukowo-technicznej, lecz jest czasem przejścia od okresu przemysłu opartego na paliwach kopalnych do ekologicznego sposobu produkcji, którego zarysy już ukazują się na horyzoncie”. Era post-węglowa wymaga, jego zdaniem, spełnienia wielu istotnych warunków, w szczególności wprowadzenia sieciowej organizacji życia gospodarczego i społecznego oraz ekonomii współdzielenia.
Świat stoi przed wieloma historycznymi wyzwaniami i bez względu na sytuację w poszczególnych krajach, globalna debata na temat kierunków rozwoju i modernizacji gospodarek, przekształceń rynkowych oraz przyszłości społeczeństw jest nieunikniona. W takich przełomowych momentach, zdaniem prof. Andrzeja Hermana, najdobitniej ujawnia się intelektualna siła praktycznego oddziaływania tworzonych teorii i promowanych idei. Uczestniczki i uczestnicy spotkania wychodząc od opisanych w książce teorii, zdefiniowali słowa-klucze debaty na temat kierunków przyszłego rozwoju społeczeństw. Jednym z nich jest gospodarka umiaru, a więc przekształcanie modelu konsumpcji. Jak kształtować społeczeństwo, które będzie rozumiało wagę tych postaw? Jako jedno z rozwiązań zaproponowano wprowadzenie gospodarki cyrkularnej, stanowiącej pozytywną i efektywną alternatywę do linearnych procesów konsumpcji (wytwarzanie – zużywanie - wyrzucanie).
Szeroko komentowano także postulowane w książce Ralfa Fücksa przejście od antropocentrycznego do biocentrycznego podejścia do procesów rozwojowych. Jak budować neutralność zasobową i klimatyczną, tj. jak oddzielić wytwarzanie wartości od zużywania przyrody? Współczesne zmiany cywilizacyjne przede wszystkim wymagają zasadniczego zwrotu w sposobach myślenia o relacjach między człowiekiem i przyrodą. Początki trzeciego tysiąclecia wyraźnie uzmysłowiły, że Planety Ziemi nie można traktować jako źródła nieograniczonych zasobów. Opisywana zmiana paradygmatu może dokonywać się przy dalszym wzroście ekonomicznym, jeśli mechanizmami służącymi do osiągnięcia tego celu będzie umiejętne wykorzystanie rynku, mimo jego ograniczeń i dominacji koncernów, oraz zastosowanie innowacyjności i szans postępu technologicznego. W dyskusji zwrócono również uwagę na nieefektywność dzisiejszych społeczeństw. Ogromną rolę do odegrania ma na tym polu edukacja i etyka, podstawy zarówno promowania odpowiedzialnych i świadomych postaw, jak i kreowania bezpiecznych i sprawiedliwych społecznie wynalazków.
W czasie dyskusji pojawiło się jeszcze wiele cennych głosów podtrzymujących lub polemizujących z powyższymi tezami. Polecamy obejrzenie nagrania dyskusji na stronie.
****
Prezentacja książki "Zielona Rewolucja" odbyła się podczas II Forum Przemysłowego w Karpaczu. Prezentacja Ralfa Fücksa
