24 kwietnia, w siedzibie wrocławskiego bazarku Krótka Droga, spotkały się ekspertki Koalicji Żywa Ziemia, dolnośląskiego ODR i wrocławskiego Uniwersytetu Przyrodniczego z przedstawicielką samorządu, aby rozmawiać o tym, jak zapewnić mieszkańcom dostęp do żywności dobrej jakości. Spotkanie pozwoliło wymienić się pomysłami, pochwalić dobrymi praktykami i zdiagnozować problemy, które wciąż wymagają rozwiązań.
Spotkanie rozpoczął wykład Doroty Metery (Koalicja Żywa Ziemi), która opowiedziała o wszechobecności pestycydów, a także obaliła kilka mitów, wedle których w Polsce w konwencjonalnych gospodarstwach stosuje się znacznie mniej środków ochrony roślin niż w innych krajach UE. Następnie rozpoczęła się dyskusja, w której udział wzięły Joanna Nyczak (dyrektorka Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego we Wrocławiu), Urszula Kozaczuk (kierowniczka Działu Rolnictwa Ekologicznego i Ochrony Środowiska w Dolnośląskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego) oraz dr Marta Czaplicka (z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu).
Pierwsze pytanie dotyczyło roli samorządu w zapewnieniu mieszkańcom dostępu do żywności dobrej jakości, wolnej od pozostałości pestycydów. Rozmawialiśmy o istniejącym we Wrocławiu systemie certyfikacji szkół, w których szkoły premiowane są za wprowadzanie diet bardziej przyjaznych planecie (np. z ograniczeniem spożycia mięsa), a także o barierach, które sprawiają, że trudne jest wprowadzenie do szkolnych stołówek produktów ekologicznych. Pani dyrektor Nyczak zasugerowała, że gdyby udało się ograniczyć skalę marnowania żywności (która w placówkach edukacyjnych sięga ponad 40% i wynika z anachronicznego zapisu, że obiad powinien pokrywać 30% dziennego zapotrzebowania na kalorie) dzięki zaoszczędzonym środkom możliwe stałoby się wprowadzanie produktów ekologicznych do szkolnych jadłospisów. Trzymamy kciuki za zmiany na tym polu!
Rozmawialiśmy również o roli edukacji rolników i rozwiązań systemowych w promowaniu upraw z mniejszym użyciem chemicznych środków ochrony roślin. Dr Czaplicka mówiła o znaczeniu odpowiedniego doboru odmian, często starych, które może są mniej wydajne, ale za to znacznie bardziej odporne przez co ich ochrona nie wymaga takiej ilości oprysków, a pani Kozaczuk o dużym zainteresowaniu szkoleniami dla doradców i rolników. Panelistki dyskutowały także o rozwiązaniach systemowych wprowadzonych przez władze we Francji i w Niemczech, gdzie produkty ekologiczne na stałe weszły do szkolnych jadłospisów. Zarówno paneliści, jak i obecni na spotkaniu lokalni rolnicy mówili o tym, jak dużym problemem – zarówno dla placówek publicznych jak i rolników-dostawców – są procedury przetargowe przy przetargach na dostawę żywności do szkół i przedszkoli.
Pani Nyczak podzieliła się również informacją o nowej, realizowanej we Wrocławiu inicjatywie – Farmie Miejskiej. Projekt ten polega na stworzeniu przestrzeni, w której osoby wykluczone społecznie pracują przy uprawie kilku gatunków warzyw. Plony z Farmy mają być dostarczane do wrocławskich żłobków. Choć w tym projekcje najważniejsze są aspekty społeczne – przede wszystkim przeciwdziałanie wykluczeniu – cele ekologiczne również będą osiąganie, ponieważ żywność na terenie miasta produkowana jest bez użycia syntetycznych pestycydów. Oficjalne otwarcie Farmy zaplanowane jest na 17 maja.
Spotkanie i bezpośrednia rozmowa wokół Atlasu pestycydów okazała się szansą na usłyszenie różnych perspektyw i lepsze zrozumienie problemów związanych z produkcją żywności bez użycia pestycydów oraz jej dostępnością dla mieszkańców Wrocławia.
Atlas Pestycydów 2024
Fakty na temat toksycznych substancji chemicznych w rolnictwie
To obszerny przegląd aktualnej wiedzy naukowej i danych o pestycydach stosowanych w rolnictwie, ich wpływie na środowisko i ludzkie zdrowie oraz o alternatywnych sposobach ochrony roślin. W publikacji omówione są również globalne zależności i nierówności związane z handlem pestycydami.
---
Spotkanie Jadalny Wrocław. Żywność bez pestycydów. Co może zrobić miasto? zostało zorganizowane przez Fundację im. Heinricha Bolla w Warszawie, Koalicję Żywa Ziemia oraz Polski Klub Ekologiczny Koło Miejskie w Gliwicach we współpracy z Fundacją Ekorozwoju.