Na świecie dochodzi do bezprecedensowego zawężania autonomii społeczeństwa obywatelskiego, NGO-sów i niezależnych mediów. Z tego powodu setki organizacji z całego globu wypracowały dokument, którego celem jest podnoszenie świadomości, rzecznictwo i kampanie informacyjnych na rzecz poprawy praw obywatelskich, socjalnych i środowiskowych.
Karta skupia się na obowiązku przestrzegania międzynarodowych konwencji o poszanowaniu praw do informacji, zrzeszania się, swobody wypowiedzi. Fundacja im. Heinricha Bölla jako jej współtwórczyni i sygnatariuszka zobowiązuje się do dalszego zaangażowania dla wzmacniania partycypacji, bez której nie sposób wyeliminować ubóstwa, nierówności i dyskryminacji czy chronić klimat.
"Warto upowszechniać wiedzę o deklaracji, która całościowo odnosi się do aktualnych zagrożeń dla demokracji. Liczy się każdy podpis – instytucjonalny i indywidualny. Naszą wspólną odpowiedzialnością jest budowanie pokojowej, sprawiedliwej i bezpiecznej przyszłości dla obecnych i przyszłych pokoleń.", podkreśla dyrektorka warszawskiego biura Irene Hahn-Fuhr.
Karta jest dostępna w 10 językach. Podpisy indywidualne i instytucjonalne można składać na stronie www.civiccharter.org.
Karta Praw Społeczeństwa Obywatelskiego
Globalne Ramy Uczestnictwa
My, obywatele i obywatelki, mamy prawo brać czynny udział w kształtowaniu naszych społeczeństw
Na całym świecie coraz częściej dochodzi do naruszeń praw człowieka i podstawowych wolności. W rosnącej liczbie krajów obywatele i obywatelki oraz ich organizacje napotykają poważne ograniczenia. Pozbawia się ich prawa do czynnego udziału w kształtowaniu społeczeństwa. Aktywiści i aktywistki są zastraszani, prześladowani, ścigani, więzieni, torturowani i mordowani. Organizacje pozarządowe borykają się ze stygmatyzacją i oskarżeniami o bycie np. zagranicznymi agentami czy ekstremistami. Utrudnia się im działanie lub wręcz go zabrania, pozbawia finansowania i rozwiązuje. Oznacza to ograniczanie przestrzeni uczestnictwa w publicznych procesach decyzyjnych lub całkowitą ich likwidację.
Tymczasem bez prawdziwej partycypacji obywatelskiej świat nie przezwycięży najgroźniejszych wyzwań, takich jak utrzymujące się ubóstwo, nacechowany przemocą ekstremizm, rosnące nierówności czy zmiany klimatu.
Indywidualny i zbiorowy udział w podejmowaniu decyzji ożywia demokrację i nadaje jej znaczenia. Jest kluczowy dla ochrony praw człowieka, rozwoju oraz budowania sprawiedliwego, tolerancyjnego i pokojowego społeczeństwa. Sprawia, że osoby pełniące funkcje publiczne oraz inni decydenci i inne decydentki odpowiadają za swoje czyny i działają na rzecz dobra wspólnego.
Odrzucamy wszelkie próby powstrzymywania obywateli i obywatelek przed zaangażowaniem na rzecz kształtowania społeczeństw, państw i naszej wspólnej planety.
Karta Praw Społeczeństwa Obywatelskiego ma swoje źródło w naszym wspólnym człowieczeństwie i odzwierciedla powszechnie uznawane prawa człowieka, swobody obywatelskie i zasady. Stanowi ramy uczestnictwa, określając prawa obywateli i obywatelek w oparciu o ustawodawstwo i umowy międzynarodowe.
Wszystkie rządy, administracja publiczna każdego szczebla, instytucje międzynarodowe, przedsiębiorstwa i organizacje społeczeństwa obywatelskiego na całym świecie powinny w pełni uwzględniać i wdrażać postanowienia niniejszej Karty.
My, obywatele i obywatelki, możemy korzystać z następujących praw, które muszą być przestrzegane, chronione, promowane i w pełni egzekwowane w każdym miejscu na świecie bez jakichkolwiek wyjątków:
1. Wolność wypowiedzi: Każda osoba ma prawo do wyrażania i promowania swoich przekonań i opinii, do dyskutowania na ich temat, a także do (nie)popierania poglądów innych.
2. Wolność informacji: Każda osoba powinna mieć łatwy i szybki dostęp do wszelkich informacji publicznych.
3. Wolność zgromadzeń: Każda osoba ma prawo do organizacji pokojowych zgromadzeń z innymi ludźmi w celu realizacji wspólnych celów i aspiracji.
4. Wolność zrzeszania się: Każda osoba może tworzyć i wspierać organizacje oraz do nich dołączać, by realizować wspólne cele w pokojowy sposób.
Aby umożliwić wszystkim korzystanie z powyższych praw, należy zagwarantować:
5. Efektywne uczestnictwo: Obywatele i obywatelki oraz ich organizacje w realny sposób biorą udział w kształtowaniu polityki społecznej i otwartym podejmowaniu decyzji na szczeblach lokalnym, krajowym, regionalnym i globalnym.
6. Wsparcie finansowe: Obywatele i obywatelki oraz ich organizacje mają możliwość pozyskiwania i udzielania wsparcia finansowego, zarówno na terytorium swojego kraju, jak i za granicą.
7. Możliwości współpracy: Obywatele i obywatelki oraz ich organizacje uczestniczą w dialogu i współpracy na terytorium kraju i poza jego granicami.
Możliwość korzystania z powyższych praw opiera się na założeniu, że nie naruszają one praw innych, jak również nie podżegają do nienawiści, dyskryminacji, wrogości i przemocy oraz ich nie promują.
Jeżeli współpraca między społeczeństwami, rządami i instytucjami publicznymi ma przynieść nam wszystkim maksymalne korzyści, należy stosować się do poniższych zasad:
8. Obowiązek ochrony: Każdy rząd gwarantuje, że obywatele i obywatelki oraz ich organizacje mogą brać czynny udział w kształtowaniu społeczeństwa i nie są narażani na prześladowanie, tortury czy niebezpieczeństwo, a także nie podlegają zbiorowej karze za korzystanie z podstawowych swobód.
9. Sprzyjające środowisko: Każdy rząd podejmuje działania ustawodawcze, administracyjne etc., których celem jest zapewnienie, że prawa i swobody wymienione w niniejszej Karcie będą przestrzegane, chronione, promowane i realizowane, a także ściga ataki na jednostki i organizacje w celu pociągnięcia sprawców do odpowiedzialności zgodnie z międzynarodowymi standardami sprawiedliwości.
10. Odpowiedzialność publiczna: Rząd, przedsiębiorstwa i organizacje społeczeństwa obywatelskiego odpowiadają przed społeczeństwem.
Odpowiedzialność indywidualna i zbiorowa
Obywatele i obywatelki oraz ich organizacje na całym świecie dążą do sprawiedliwości i godności. Ich zaangażowanie daje nam możliwość solidarnego przezwyciężania wspólnych trudności.
Niezależnie od tego, czy reprezentujemy rząd, przedsiębiorstwa, czy organizacje społeczeństwa obywatelskiego, naszym wspólnym obowiązkiem jest zapewnienie i współtworzenie pokojowej, sprawiedliwej i zrównoważonej przyszłości dla nas wszystkich.
JAKO SYGNATARIUSZE
- Domagamy się, by wszystkie rządy i instytucje rządowe szanowały, chroniły, promowały i w pełni wdrażały wszelkie międzynarodowe konwencje i umowy dotyczące praw obywateli i obywatelek do uczestnictwa, a także wzywamy przedsiębiorstwa, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, instytucje międzynarodowe i inne podmioty, by również działały zgodnie z tymi dokumentami.
- Zobowiązujemy się do ochrony i gwarantowania prawa obywateli i obywatelek do uczestnictwa, zgodnie z postanowieniami niniejszej Karty.
- Solidaryzujemy się ze wszystkimi, których prawo do czynnego udziału w kształtowaniu społeczeństwa jest naruszane.
