Demokratyzacja procesu transformacji energetycznej już się rozpoczęła. Przyszłość leży w rękach miast i gmin, a także milionów zwykłych obywateli i obywatelek Europy.
10 grudnia 2018 w katowickim Climate Hub, przestrzeni otwartych rozmów o klimacie, odbyła się prezentacja polskiego wydania „Atlasu Energii”, publikacji Fundacji im. Heinricha Bölla w Warszawie powstałej w bliskiej współpracy z Instytutem na rzecz Ekorozwoju.
W dyskusji pt.: "Jakie korzyści niesie rozwój odnawialnych źródeł energii w Polsce?" udział wzięli:
- Annalena Baerbock, Przewodnicząca Związku 90 / Zielonych w Niemczech,
- Matthieu Ballu, z Dyrekcji Generalnej ds. Energii w Komisji Europejskiej,
- Dr Andrzej Kassenberg, Instytut na rzecz Ekorozwoju,
- Dr Joanna Maćkowiak-Pandera, Prezeska Forum Energii,
- Dr Ellen Ueberschär, Członkini Zarządu Fundacji im. Heinricha Bölla.
Dyskusję moderowała Dagmara Kubik z Katowickiego Alarmu Smogowego.
Jesteśmy bardzo szczęśliwi i dumni, że Atlas Energii zgromadził grupę międzynarodowych ekspertów z Polski, Francji, Grecji, Czech i Niemiec, którzy przyczynili się do tej publikacji tworząc kompleksowy obraz odnawialnych źródeł energii i ich potencjału w całej Europie. Dzięki ich zaangażowaniu byliśmy w stanie wskazać zróżnicowane perspektywy dotyczące stojących przed Europą wyzwań i szans przy wdrażaniu porozumienia paryskiego.
Atlas stanowi wkład do otwartej i świadomej dyskusji na temat transformacji energetycznej w Europie, przy jednoczesnym wsparciu tego ambitnego europejskiego projektu, który ma jednoczyć społeczności europejskie - Ellen Ueberschär.
Atlas Energii. Fakty i dane o energetyce odnawialnej w Europie.
To opowieść o europejskiej transformacji energetycznej. Przedstawia szeroki obraz zależności i powiązań w energetyce odnawialnej, a przede wszystkim pokazuje, że można ją rozwijać w sposób efektywny.
Jak połączyć działania na rzecz ochrony klimatu i wspierania pro-środowiskowych innowacji z demokratycznym i społecznie sprawiedliwym budowaniem dobrobytu i poprawą jakości życia dla wszystkich? Te i inne kwestie analizowane są w „Atlasie Energii”, publikacji ukazującej możliwości, jakie niesie całościowa zmiana obecnego systemu energetycznego na zrównoważony i ambitny klimatycznie.
Publikacja do pobrania tutaj.
Transformacja energetyczna dzieje się na naszych oczach. Przed Unią Europejską stoją poważne wyzwania: jak przeprowadzić równolegle dekarbonizację, decentralizację i digitalizację? Szansą dla gospodarki, społeczeństwa i środowiska jest zwrot ku efektywności i źródłom odnawialnym. Warunkiem powodzenia są wspólne działania na poziomie europejskim, państw, regionów, miast i poszczególnych obywateli.
Spełnienie obietnicy z Paryża, obietnicy stworzenia świata czystej i zrównoważonej energetyki, będzie możliwe wyłącznie, jeśli zintegrujemy sektor energetyczny w ogólnoeuropejską sieć powiązań. Transformacja energetyczna to szeroko zakrojony projekt obejmujący całą Europę. Unia Europejska musi stać się unią klimatyczną. Stabilność sieci energetycznej będzie zapewniona poprzez rozwój odnawialnych źródeł energii i powiązanie ich z demokratyzacją i decentralizacją energetyki. Na początku transformacji konieczne będą jednak taryfy gwarantowane dla OZE tak, jak to ma miejsce w przypadku wszystkich nowych technologii - Annalena Bearbock
Wyzwanie odejścia od kopalnych nośników energii, przed którym stoimy, niesie z sobą konieczność głębokich przemian strukturalnych. Dla Polski mogą być one szczególnie głębokie ze względu na jej uzależnienie energetyczne od węgla. „Atlas Energii” jest merytoryczną odpowiedzią na obawy, które budzi transformacja. Przekonuje do zmiany, podając konkretne dane, liczby i fakty.
Miasta innowacji
Miasta zużywają ponad 2/3 światowej energii i odpowiadają za 70% emisji dwutlenku węgla. Dlatego podstawą transformacji energetycznej w Europie, widzianej jako zmiana w kierunku większej demokratyzacji i decentralizacji, są właśnie miasta jak i sami obywatele. A europejskie miasta stają się coraz bardziej zielone. Część z nich, jak np. Bolzano, Bazylea, Oslo czy Reykjavik, już dziś zasilanych jest w całości lub prawie w całości, energią pochodzącą z odnawialnych źródeł. Już blisko 1000 lokalnych liderów w Europie zaangażowało się w miasta neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla do 2050 r., a w Niemczech obecnie 42% odnawialnych źródeł energii stanowi własność obywateli i spółdzielni energetycznych.
Jeśli chcemy, by nastąpiła zmiana, musimy sprawić by była ona szeroko akceptowana społecznie – Matthieu Ballu.
Rzekę tworzą pojedyncze krople
Społeczeństwo polskie jest gotowe na zmianę. Zarówno samorządy, jak i ruchy społeczne czy przedsiębiorcy chcą rozwijać odnawialne źródła energii i energetykę obywatelską, widząc w tym korzyści gospodarcze, zdrowotne i środowiskowe. Podobnie jest w wielu innych miejscach w Europie. Publikując „Atlas Energii” chcemy wzmocnić te głosy solidnymi argumentami, by znalazły one przełożenie na polityki krajowe. Progresywne, zorientowane na przyszłość, nowoczesne zaopatrzenie w energię musi się odbywać w szerokim dialogu społecznym, blisko ludzi, by ukazywać konkretne korzyści dla każdego z nas.
Oznacza to również rozwój demokracji energetycznej: odejście od dużych, scentralizowanych elektrowni zasilanych przez paliwa kopalne ku energetyce obywatelskiej i tworzeniu lokalnych społeczności energetycznych.
Sprawiedliwa transformacja to kwestia podziału kosztów, trzeba objąć wsparciem najbardziej potrzebujących – Joanna Maćkowiak-Pandera
Ku czystej przyszłości
Przedstawione w Atlasie Energii dane dotyczące zatrudnienia w sektorze OZE pokazują, że jest on już znaczącym pracodawcą. W 2014 roku zapewniał miejsca pracy dla ponad miliona osób. Pod względem liczby miejsc pracy na jednego mieszkańca europejski sektor OZE był w 2014 roku na drugim miejscu na świecie. Obecnie w tym obszarze Europa zajmuje piąte miejsce, za Chinami, USA, Japonią i Brazylią, a niedługo mogą ją wyprzedzić również gospodarki wschodzące. Większość miejsc pracy w sektorze energetyki odnawialnej wiąże się z produkcją energii z wiatru, słońca i biomasy. To w tym sektorze na całym świecie obserwuje się najszybszy rozwój i spadek kosztów. Do tego dochodzi jeszcze fakt, iż w porównaniu z zatrudnieniem w górnictwie węgla są to miejsca pracy lepszej jakości.
Wszyscy goście podkreślali, że rozwiązania technologiczne są dostępne na wyciągnięcie ręki. Przede wszystkim potrzeba jednak woli politycznej, aby zreformować energetykę i chronić klimat.
Po pierwsze, musimy zmienić obecne podejście do relacji biznesowych. Należy promować sprzedaż kompleksowych usług zamiast poszczególnych komponentów.
Po drugie, dzisiejszy świat to świat informacji - digitalizacja i mądre zarządzanie energią są kluczem do sukcesu.
Po trzecie, rozproszona sieć energetyczna oferuje większe bezpieczeństwo energetyczne zarówno pod względem odporności na ataki, jak i na niestabilność podaży mocy przez odnawialne źródła energii.
Po czwarte, kolejnym sektorem, obok energetyki, który wymaga transformacji jest transport. Musimy rozbudowywać ekologiczne łańcuchy mobilności: transport pieszy, publiczny i rowerowy.
Jeśli nie zmienimy kursu teraz i wbrew logice będziemy dalej dotować nieodnawialne źródła energii, to wkrótce będziemy musieli zmierzyć się z tzw. kosztami osieroconymi, czyli kosztami błędnych decyzji inwestycyjnych z przeszłości. - Andrzej Kassenberg
Nagranie z debaty pt.: "Jakie korzyści niesie rozwój odnawialnych źródeł energii w Polsce?"
Galeria zdjęć:
