Suwerenność żywnościowa - globalnie i lokalnie

Relacja

W Górach Izerskich ok. 120 osób z lokalnych i ogólnopolskich organizacji, inicjatyw, gospodarstw rolnych oraz niezrzeszonych aktywistów spotkało się na II Izerskim Forum Suwerenności Żywnościowej. Pod hasłem „Jesteśmy tymi, na których czekamy” dyskutowano o wspólnych oraz indywidualnych działaniach, które mają rozszerzyć i wzmocnić ruch dążący do zmian systemowych w produkcji, dystrybucji, konsumpcji i promocji zdrowej i „sprawiedliwej” żywności oraz wsparcia powiązanej z nią kultury.

Izerskie Forum

W spotkaniu w położonej w Kopańcu „Dolinie Harmonii” wzięli udział aktywni przedstawiciele i przedstawicielki ruchu suwerenności żywnościowej, w tym członkinie Koalicji Żywa Ziemia, Nyeleni Polska, kooperatyw spożywczych czy organizacji badawczych. Dzięki wcześniejszej obecności przedstawicielek powstającej dopiero Kooperatywy Izerskiej na II Ogólnopolskim Forum Suwerenności Żywnościowej w Warszawie, Izerskie Forum stało się częściowo polem kontynuacji prac rozpoczętych na warszawskim spotkaniu.  Posłużyło też do wypracowywania formuły współpracy wewnątrz lokalnej społeczności, jaką jest Kooperatywa Izerska.

Jest to organizacja parasolowa, która skupia  kilka inicjatyw z regionu Pogórza Izerskiego: Paczkę Izerską, Kooperatywę Spożywczą Jelenia Góra, Targ Rolny w Siedlęcinie oraz dwie promujące kulturę wsi: Perski Izerski i Magiczne Izery. Wartości jakie łączą te inicjatywy to promocja dobrych relacji sąsiedzkich, wzajemna pomoc, współpraca między rolnikami a konsumentami, promocja kultury otwartej, opartej na empatii i sprawiedliwym, zrównoważonym korzystaniu z dóbr natury. Dzięki Izerskiemu Forum większa grupa mieszkańców lokalnych wsi i miejscowości, a także osób z całej Polski mogła poznać mechanizmy i strategie działania organizacji regionu, jak też włączyć się w aktywności w ramach tych organizacji.

Forum poprzedził warsztat o nazwie “Future Dreams” realizowany przez badaczy z Uniwersytetu Wrocławskiego w ramach europejskiego projektu Ruralization, który ma na celu wypracowanie rekomendacji, dotyczących nowych sposobów wsparcia rozwoju obszarów wiejskich. Temat „śnienia” o przyszłości wsi przez pryzmat naszego obecnego miejsca na ziemi wywołał liczne refleksje nad celami ruchu suwerenności i ukazał potrzebę częstszego tworzenia warunków do bezpiecznej i inkluzywnej wymiany  opinii o różnych wizjach rozwoju.  

Izerskie Forum

Po formalnym otwarciu Forum osoby uczestniczące mogły wziąć udział w jednej z dwóch równoległych grup roboczych. Grupa o kooperatywach skupiła się na wypracowaniu własnej definicji i wizji kooperatywy i sposobów działania w niej. Prowadzący Łukasz Nowak pytał m.in. jakie wartości są potrzebne dla działania kooperatywy i jaka może być rola jej poszczególnych uczestników/uczestniczek.  

Grupa robocza „Domy Nasion” z udziałem  rolników, konsumentów i lokalnych animatorów kultury omawiała wizję stworzenia sieci domów nasion w prywatnych gospodarstwach, w parafiach lub przy współpracy z samorządami. Zapoznała się też ze stanem prac przeprowadzonych na Ogólnopolskim Forum Suwerenności Żywnościowej.

Po zakończeniu grup roboczych Joanna Perzyna z Nyeleni Polska i Agnieszka Makowska z Koalicji Żywa Ziemia w formie wykładu i warsztatu przedstawiły  najważniejsze informacje na temat agroekologii i prac nad polskim stanowiskiem w kwestii wdrażania agroekologii. W ramach Otwartej Sceny zaprezentowane zostały różne aktywności lokalne i ogólnopolskie.  

Izerskie Forum

W drugim dniu Forum osoby działające w ruchu Nyeleni Polska przedstawiły koncepcję suwerenności żywnościowej. To stworzyło bazę do rozważań na temat konkretnych działań. Lokalni rolnicy i konsumenci rozmawiali w podgrupach o trzech filarach suwerenności: sposobie produkcji, dystrybucji oraz prawie do decydowania o żywności. Była to  kontynuacja wcześniejszych rozmów o problemach oraz możliwych rozwiązaniach i dobrych praktykach. Na tej bazie Kooperatywa zbuduje konkretny plan dalszych działań. Grupy robocze stały się więc istotnym ogniwem procesu zmiany lokalnej.

Grupy robocze poprzedzone zostały prelekcją pt. „Lokalne wymiary suwerenności” poprowadzoną przez inicjatorów ogólnopolskiej akcji FoodRentgen. Marzena i Marcin Galiccy opowiedzieli o swojej akcji prześwietlania produktów spożywczych i o tym jak została ona przyjęta przez producentów i dystrybutorów. Zachęcali do budowania relacji rolnik-konsument, wzmacniania lokalności i stworzenia przejrzystych warunków wzajemnej wymiany. Uczestnicy zostali zaproszeni do projektu: „Suwerenna Lista Produktów”, którego celem ma być propagowanie lokalnej produkcji i wymiany.

Izerskie Forum

Na końcu odbyły się wystąpienia ekspertów  o tym jak zostać rolnikiem ekologicznym, jakie odmiany warzyw można uprawiać lokalnie i dlaczego znajomość starych odmian jest ważna oraz jak efektywnie zarządzać wodą, by poprawić jakość plonów.

Obiady podczas Forum przygotowane były przez małe przedsiębiorstwo rodzinne, gotujące wegańsko z lokalnych i głównie sezonowych składników, a w przerwach można było kupić produkty okolicznych rolników ekologicznych, wymienić się nasionami i posłuchać rad na temat starych odmian.  Bezpośrednim efektem Forum było zbudowanie sieci kontaktów w społeczności lokalnej, określenie potrzeb lokalnych rolników ekologicznych i konsumentów oraz stworzenie warunków do dalszej współpracy.