Obwarzanek uzbrojony

Raport autorstwa Michała Sutowskiego powstał w ramach projektu „(Po)wojenna Ekonomia Obwarzanka” realizowanego we współpracy Instytutu Krytyki Politycznej z Fundacją im. Heinricha Bölla w Warszawie.

Publikacja stanowi efekt rekonceptualizacji pierwotnego modelu obwarzanka w obliczu rosyjskiej agresji na Ukrainę. Zaproponowany przez Kate Raworth model został uzupełniony o cele mające stanowić odpowiedź na potrzebę odporności państwa i osób obywatelskich na agresję militarną. Postulowany zestaw rozwiązań ma być inspiracją do działania nie tylko w perspektywie roku wyborczego 2023 w Polsce, ale wieloletniego planu zapobiegania katastrofie klimatycznej i wzmacniania demokracji obywatelskiej.

Kluczowym wnioskiem płynącym z raportu jest stwierdzenie, że postulaty takie jak: ochrona i rozwój bioróżnorodności, oparta o OZE suwerenność energetyczna państw, prawa pracownicze, a ostatecznie również bezpieczeństwo w obliczu wojny, można (a nawet trzeba!) osiągnąć tymi samymi środkami.

Proponowane rozwiązania zostały podzielone na pięć segmentów:

1. Wielka przesiadka, czyli do pociągów i autobusów, kto tylko może!;
2. Komfort (termiczny) dla każdego, czyli ciepło w sam raz;
3. Gaz tak, emisje nie, czyli polski metan dla każdego;
4. Gmina i powiat na swoim, czyli lokalna energia na niespokojne czasy;
5. Cała nadzieja w bagnie, czyli utopimy węgiel i czołgi wroga naraz.

Za powyższymi tezami ukryte są następujące postulaty: priorytet dla transportu zbiorowego w komunikacji miejskiej i podmiejskiej oraz kolei w transporcie pasażerskim; masowa termomodernizacja budynków publicznych i prywatnych; program rozwoju lokalnych biogazowni przetwarzających odpady organiczne; wsparcie dla spółdzielni energetycznych zasilających infrastrukturę krytyczną społeczności lokalnych; wreszcie: renaturyzacja mokradeł i lasów Polski wschodniej. Ostatecznym celem ekonomii obwarzanka jest zrównoważony rozwój z poszanowaniem zarówno granic planetarnych, jak i celów społecznej gospodarki.