Społeczeństwo & Partycypacja

W większości partii politycznych kobiety nie mają dostępu do procesu podejmowania kluczowych decyzji politycznych. W tych ugrupowaniach, w których obserwujemy większą równość płci w strukturach organizacji, większa rola polityczek jest rezultatem wprowadzenia rozwiązań statutowych dotyczących obecności kobiet w zarządach partii.

Sama obecność na liście jest tylko pierwszym krokiem w procesie wyborczym. To, co rzeczywiście ma wpływ na szanse kobiet na zdobycie mandatu, to pozycja na niej.

Obecność kandydatek na kluczowych miejscach na listach nie była elementem oficjalnej strategii żadnego z komitetów wyborczych. 

Medialna kampania jest niezwykle istotna przy każdym rodzaju wyborów, niemniej jednak przy wyborach do Parlamentu Europejskiego nabiera szczególnego znaczenia ze względu na wielkość okręgów wyborczych, które właściwie uniemożliwiają zastosowanie kampanii bezpośredniej.

To, kto ma realny wpływ na proces tworzenia list wyborczych, zależy przede wszystkim od tego, kto dzierży władzę wewnątrz partii politycznej. Dlatego właśnie równość płci wewnątrz ugrupowań ma tak kolosalne znaczenie.

Znalezienie się na liście wyborczej jest zaledwie pierwszym krokiem do sukcesu wyborczego. Istnieje wiele czynników, które mają ogromny wpływ na to, czy kandydatka bądź kandydat otrzymają mandat. Pozycja na liście, zasoby finansowe potrzebne do prowadzenie kampanii oraz sieć kontaktów, które mogą pomóc w pozyskiwaniu wsparcia wyborców – to tylko niektóre z nich.  

Udział kobiet w Parlamencie Europejskim wrastał systematycznie wraz z kolejnymi wyborami. W 1979 roku europarlamentarzystki stanowiły 15% deputowanych. Odsetek ten powoli wrastał o kilka punktów procentowych między kolejnymi wyborami, aż do osiągnięcia 41% w ostatnich wyborach w 2019 r. 

W wyniku wyborów z 2019 roku do Parlamentu Europejskiego dostało się z Polski osiemnaście kobiet (34,6%) oraz trzydziestu czterech mężczyzn (65,4%), co stanowi wzrost odsetka europarlamentarzystek o ponad dziesięć punktów procentowych. Można zatem powiedzieć, że osiągnęliśmy jako Polska „masę krytyczną” kobiet w polskiej reprezentacji w Parlamencie Europejskim, co – według teorii – ma pozwolić kobietom uzyskać realny wpływ na podejmowane decyzje, ustalanie celów i priorytetów.

Choć nie sposób nie zauważyć tendencji wzrostowej udziału polskich kobiet w polityce w ostatnich latach, wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego oraz wyborów parlamentarnych pokazują wyraźnie, że kwoty płci na listach wyborczych, wprowadzone do polskiego prawa w 2011 roku, nie są wystarczającym mechanizmem wyrównywania szans kobiet i mężczyzn w polityce.  

Dwadzieścia lat po szczycie Rady Europejskiej w Tampere w 1999 r., podczas którego zostały opracowane wytyczne polityczne, nt. imigracji, współpracy policyjnej i wymiaru sprawiedliwości, 30 organizacji pozarządowych oraz przedstawiciele władz lokalnych z Niemiec, Francji, Polski, Włoch i innych państw członkowskich UE wzywają do nowego początku w europejskiej polityce azylowej i migracyjnej.